Jak wybrać środek przeciwko owadom?
Jak wybrać środek przeciwko owadom?
Owady są irytujące, a potencjalnie nawet niebezpieczne. Aby trzymać
się od nich z daleka używaj DEET, który jest uważany za najbardziej skuteczny składnik środków przeciwko owadom. Na rynku dostępne są również inne możliwości
(paration, IR 3535, citronella i inne).
W oparciu o badania na użytkownikach środków możemy zaoferować Państwu kilka rad jak wybrać najlepszy z nich.
Opinie i zalecenia
Które składniki najdłużej zachowują swoje właściwości (konwencjonalne a naturalne)?
Mistrzem jest DEET. Składnik ten używany jest na 2 sposoby. W środkach o jego niskim (od 20 do 34%, które mają formułę uwalniającą określoną ilość środka w określonych odcinkach czasu) i wysokim stężeniu (30-100%). W eksperymencie używano próbki o niskim stężeniu. Wykazywała ona niewielki spadek efektywności w zależności od czasu działania.
DEET (N,N-dietylo-m-toluamid) to środek chemiczny. Dla niektórych osób stosowanie takich środków na własną skórę nie należy do łatwych zadań. DEET był używany od 1957 roku i przetestowano go wielokrotnie pod względem toksyczności. Ciało ludzkie wchłania DEET, ale uważa się, że jest on usuwany za pośrednictwem moczu w ciągu 24 godzin. Ośrodek Kontroli I Zapobiegania Chorób w Stanach Zjednoczonych (CDC) zaleca korzystanie z DEET i uważa, że jest to bezpieczne gdy jest stosowane zgodnie z instrukcjami z etykiety.
DEET jest jedynym aktywnym środkiem spotykanym w tak wysokich stężeniach (30-100%) w Stanach Zjednoczonych. Dlaczego? Jedynie DEET został dokładnie przebadany na zawartość toksyn w środkach o wysokim stężeniu. Stało się tak ponieważ jest to bardzo długi i kosztowny proces, a informacji tych wymaga Agencja Ochrony Środowiska, która reguluje kwestie związane ze środkami owadobójczymi w USA.
W 2008 roku powstała alternatywa dla DEET - środek chemiczny o nazwie Picardin (p-CARE-i-din). W Stanach Zjednoczonych dostępny zaczął być środek o stężeniu 20%, wcześniej dostępny był tylko 7%.
W czym Picardin jest lepszy od DEET? Nie niszczy odzieży (DEET negatywnie wpływa na plastik), lepiej odstrasza muchy i według wielu osób ładniej pachnie. DEET dzięki specjalnej formule dłużej się uwalnia co oznacza, że jego działanie jest dłuższe niż działanie Picardin.
W środkach o niższym stężeniu aktywnych składników (DEET również uwzględniony) zapewniona skuteczność jest krótkotrwała. Czas jej trwania będzie różnić się w zależności od ilości aktywnego składnika. Na przykład w często cytowanym badaniu opublikowanym w New England Journal of Medicine w 2002 r. DEET o stężeniu 6,7% był skuteczny przez 112 minut przed pierwszym zarejestrowanym ukąszeniem.
Citronella, pierwszy powszechnie stosowane "naturalny" aktywny składnik (którego popularność teraz zanika), przy 10% stężeniu była skuteczna przez 19,7 minuty. Badania przeprowadzone w 2004 roku zaprezentowały podobne wyniki.
Co to znaczy dla Ciebie?
Dokonaj wyboru środka owadobójczego na podstawie tego ile czasu zamierzasz spędzić poza domem. Jeśli planujesz całodzienną wyprawę, warto wybrać środek którego czas działania jest długi a więc taki, który ma wysokie stężenie aktywnej substancji. Być może będziesz musiał użyć środka przeciw owadom kilkukrotnie, w zależności od czasu spędzonego poza domem. Jeśli natomiast planujesz wyjść na krótki spacer lub wycieczkę wybierz środek o niższym stężeniu substancji aktywnej. Zazwyczaj są one skuteczne od 1 do 4 godzin.
Co zrobić jeśli planuję dłuższy pobyt w miejscu pełnym owadów?
Dobrym pomysłem jest użycie kilku rzeczy chroniących Cię przed owadami jednocześnie:
- Użyj środka o długim czasie działania. Mogą one chronić cię przez około 10 godzin od każdorazowego użycia. Zdarza się również, że ochrona zapewniana jest do 14-20 godzin (w zależności od środka).
- Noś ubrania chroniące przed insektami. Odzież i kapelusze poddanych działaniu permetryny (środek owadobójczy bezpieczny dla ludzi, omówiony w dalszej części artykułu) odstraszają owady, nie pozwalając im lądować na częściach ciała niewidocznych lub trudnodostępnych dla nas (na przykład ramiona, plecy, łydki) i utrudniają ukąszenia przez odzież. Będzie to szczególnie przydatne w przypadku małych i bardzo uciążliwych owadów np. komarów, które są dla nas ciężkie do dostrzeżenia, a warstwa ochronna w ubraniach nie pozwala im się do nas zbliżyć.
Jak mogę najlepiej chronić się przed Gorączką Zachodniego Nilu i boreliozą?
Oto co zaleca Ośrodek Kontroli i Zapobiegania Chorób:
- Gorączką Zachodniego Nilu (przenoszona przez komary) - używaj środków zawierających DEET, picardin, Ir 3535 lub wyciąg z eukaliptusa oraz noś ubrania pokryte permentyną
- Borelioza (przenoszona przez kleszcze) - używaj środków zawierających duże stężenie DEET (co najmniej 20%) oraz noś ubrania pokryte permentyną
Stosowanie środka przeciw owadom na moją skórę oraz noszenie ubrań poddanych działaniu permentyny jest dla mnie bardzo nieprzyjemne. Czy jestem w grupie ryzyka jeśli ich nie użyję?
Statystyki mówią, że odpowiedź brzmi "tak". W 2008 roku Gorączkę Zachodniego Nilu (przenoszoną przez niektóre gatunki komarów) wykryto w 45 stanach (wyjątki to: Alaska, Hawaje, Vermont, New Hampshire, Maine). Na 1,356 były 44 przypadki śmiertelne. W porównaniu z rokiem 2006 został odnotowany zdecydowany spadek zachorowań i śmiertelności. Ponieważ w 2006 roku wykryto 4,261 przypadków w tym 174 śmiertelne. Jednakże w 1999 r. tylko jeden stan (Nowy Jork) zgłaszał problemy z tą chorobą. W 2007 roku w Stanach Zjednoczonych wykryto 27,444 przypadków zachorowań w stosunku to roku 2005 wykryto wzrost zachorowań ponieważ wtedy liczba przypadków wynosiła 23,305.
Dla porównania ryzyko związane z użyciem środków owadobójczych i permetryny waha się od bardzo małego do nieistniejącego. Właśnie dlatego takie organizacje jak Ośrodek Kontroli i Zapobiegania Chorób zalecają ich stosowanie.
"Każdego roku niektóre obszary z USA doświadczają intensywnej epidemii Gorączki Zachodniego Nilu" - mówi dr Emily Zielinkski Gutiérrez, naukowiec z CDC.
"Jeśli słyszy się o przypadkach ludzi, zarażonych przez komary lub martwe ptactwo to ma sens aby odnieść poziom zainteresowania i zastosować więcej środków ostrożności”.
"Podobnie sytuacja wygląda z boreliozą, jeśli osoba mieszka na wschodnim wybrzeżu lub obszarze, intensywnej transmisji w górnym Midwest, wtedy ryzyko bycia zarażonym trzeba brać bardzo na poważnie”.
"Ryzyko choroby przenoszonej przez komary lub kleszcze jest obecne w prawie każdym stanie” - mówi Zielinkski-Gutierrez.
"Zastosowanie środka owadobójczego zajmie Ci kilka minut, a może uchronić cię przed poważną chorobą, nawet zagrażającą życiu. Wydaje mi się że warto poświęcić na to chwilę”.
A co z malarią i podróżami międzynarodowymi?
Malaria także jest przenoszona przez komary. Stanowi ona poważną, niekiedy śmiertelną chorobę w niektórych krajach. Aby bronić się przed nią, CDC zaleca, aby:
- stosować DEET w takich ilościach jakie są potrzebne, ale zgodnie z instrukcją
- nosić specjalną odzież (np. kapelusz z moskitierą) która została poddana działaniu permentyny
- zażyć leki przeciw malarii
Inne choroby przenoszone przez komary to np. żółta febra (szczepionka jest dostępna i jest wymagana do wjazdu na teren niektórych krajów), denga, japońskie zapalenie mózgu i chikungunya. Bardzo ważnym jest aby używać środków owadobójczych w różnych częściach świata.
Sprawdź, czy linie lotnicze wprowadzają ograniczenia dotyczące pojemników aerozolowych. Aby uzyskać więcej informacji o celu podróży odwiedź witrynę.
Porada: podczas wypraw międzynarodowych powieś lub połóż środki z permetryną dookoła miejsca w którym śpisz. Takie działanie pozwala wyeliminować niektóre szkodniki. Środki w tym czasie nie będą leżały w twojej walizce gdzie pozostają zupełnie bezużyteczne.
Jaki mam wybór składników aktywnych w środkach owadobójczych?
| Konwencjonalne (DEET, Picardin, IR 3535) | Naturalne (oparte na formułach pochodzenia roślinnego) |
|
Zalety:
|
Zalety:
|
|
Wady:
|
Wady:
|
Jak bezpieczny jest DEET?
Istnieje wiele dowodów, mówiących iż:
- Badania laboratoryjne wykazały, że skóra pochłania DEET, ale jest on eliminowany z organizmu poprzez mocz (najwyższe stężenie jest wydalone z organizmu już w kilka godzin po aplikacji)
- Badania wykazują również, że DEET nie zbiera się w ciele
- Choroby związane z DEET zostały zgłoszone w literaturze medycznej, ale zazwyczaj występowały one ponieważ DEET zostało użyte niewłaściwie, w za dużej ilości lub przez dłuższy czas
- Szacuje się, że każdego roku, kiedy DEET stosowany jest przez miliony ludzi jedyna wpływające skargi dotyczą jego zapachu
- Niektórzy specjaliści zastanawiają się nad narażeniem i rozwoju mózgu dziecka poprzez kontakt z DEET. W związku z tym przeprowadzono szereg badań na szczurach i tylko w jednym przypadku doszło do powiązania użycia DEET z procesami neurofizjologicznymi
- Nie należy stosować środków z użyciem DEET w pobliżu oczu lub na uszkodzona skórę
Czy dzieci bezpiecznie używać DEET i innych środków przeciwko owadom?
Zgodnie z opinią wydaną przez CDC: "nie ma ostatecznych badań mówiących o tym, jakie stężenie DEET jest bezpieczne dla dzieci. Poważne choroby powiązane z wykorzystaniem DEET u dzieci, występowały gdy środki go zawierające używane były nie zgodnie z zaleceniami producenta."
Lekarze pediatrzy zazwyczaj sugerują, aby unikać użycia środków przeciw owadom u niemowląt młodszych niż 2 miesiące i zalecają środki o stężeniu DEET do 30%. Jak zauważono wcześniej, repelenty zawierające olej z Eukaliptusa często posiadają etykietę z ostrzeżeniem, że nie powinny być one używane u dzieci w wieku poniżej 3 lat.
Czy środek owadobójczy i krem przeciwsłoneczny mogą być użyte w tym samym czasie?
Nie istnieje zbyt wiele badań na ten temat, choć ogólnie uznaje się, że zastosowanie zarówno środków owadobójczych, jak i ochrony przeciwsłonecznej na skórze będzie skuteczne zarówno w jednym jak i w drugim przypadku.
Nasza rada: generalnie stosuj ochronę przeciwsłoneczną na chłodną, suchą skórę 20 do 30 minut przed początkiem działania. Poczekaj, aż zajdzie potrzeba aby zastosować środek przeciwko owadom i zrób to. Najlepiej użyj środka w kremie, niektórzy twierdzą, że alkohol używane w środkach owadobójczych, takich jak te z użyciem na przykład 20%, picaridin lub 20% DEET powodują zmniejszenie skuteczności ochrony przeciwsłonecznej. Istnieje kilka produktów, które łączą w sobie właściwości obu tych substancji.
Co wiemy o komarach?
Oto kilka interesujących faktów na temat komarów:
- Jest około 2,700 gatunków komarów. 176 gatunków żyje w Stanach Zjednoczonych. Texas posiada najwięcej gatunków (85), Zachodnia Wirginia najmniej (26)
- Średnia waga komara to około 2,5 miligrama
- Komary przelatują zwykle od mili do półtorej w ciągu godziny
- Tylko samice komarów żywią się krwią( pomaga dojrzeć to ich jajeczkom)
- Średnio komar wypija kilka mililitrów krwi
- Komary znajdują ofiarę za pomocą wzroku(obserwując ruch), przez wykrywanie promieniowania podczerwonego emitowanego przez ciało ludzkie; i przez sygnały chemiczne (komary są przyciągane między innymi do dwutlenku węgla i kwasu mlekowego) z odległości od 25 do 35 metrów
- Więksi ludzie często są bardziej atrakcyjni dla komarów, ponieważ są oni większymi celami i produkują oni więcej substancji atrakcyjnych dla komarów, a mianowicie: dwutlenku węgla (głównie z oddechu, ale również wydzielany jest przez skórę) i kwasu mlekowego
- Aktywni lub roztrzęsieni ludzie również produkują więcej CO2 i kwasu mlekowego
- Ogólnie rzecz biorąc u dorosłych jest bardziej prawdopodobne że będą pogryzieni niż dzieci, mimo że dorośli mogą stać się mniej atrakcyjnym dla komarów, zgodnie z ich wiekiem
- Kobiety są zwykle bardziej atrakcyjne dla komarów niż mężczyźni z powodu różnicy w hormonach produkowany w zależności od płci
- Blondynki wydają się być bardziej atrakcyjne dla komarów niż brunetki
- Śmierdzące stopy są atrakcyjne dla komarów podobnie jak ser limburski
- Ciemne ubrania przyciągają komary
- Kiedy ruszasz się ugryzienie komara może być nawet o 50% większe niż jakbyś stał w miejscu
- Według jednych badań pełnia wzmaga aktywność komarów o 50%
Dokładne omówienie substancji aktywnych
DEET (N, N-dietylo-m-toluamid)
Za:
Na całym świecie uważany za najlepszy środek owadobójczy. Opracowany dla działań wojskowych w 1946 roku, zatwierdzone do użytku publicznego w 1957 roku. Traktowany
jako najtrwalszy, najbardziej skuteczny, aktywny składnik wśród środków owadobójczych; w niektórych przypadkach może dostarczyć do 14 godzin ochrony.
Używany bezpiecznie przez ludzi od 5 dekad, w tym czasie stał się przedmiotem wielu badań i dyskusji. Według Amerykańskiej Akademii Pediatrii, odpowiednia dawka
dla dzieci, które mają co najmniej 2 miesiące to środki o stężeniach maksymalnie 30% oczywiście gdy są używane zgodnie z zaleceniami podawanymi na etykiecie.
Przeciw:
DEET jest zmiękczaczem. Może on mieć niekorzystny wpływ na wiele tkanin z włókien syntetycznych (takich jak rayon lub spandex). Zły wpływ ma również na ubrania z
nadrukami, dżetami, lakierowane powierzchnie, skóry i tworzywa sztuczne. Nie uszkodzi on bawełny, wełny lub nylonu.
DEET posiada niepożądany zapach. Co ciekawe N, N-dietylo m-toluamide w postaci czystej jest bezwonny. Jeśli chodzi o kontakt z zanieczyszczeniami podczas
produkcji to dochodzi do niego właśnie wtedy, kiedy generowany jest zapach. Używa się wielu środków aby zmniejszyć lub całkowicie pozbyć się tego przykrego
zapachu natomiast najczęściej jest on nadal wykrywalny.
DEET jest mniej skuteczny w stosunku do niektórych środków. W razie problemów skorzystaj z tych, które zawierają: IR 3535, Picaridin.
DEET w połączeniu z nowym składnikiem skierowanym przeciwko muchom, takim jak R-326.
DEET w połączeniu z odzieżą na której znajduje się permetryna, niektórzy eksperci uważają to za mieszankę śmiertelną dla większości owadów DEET (powszechnie
uważane za najlepszy odstraszacz komarów) jeśli jego działanie zostaje rozszerzone o permetrynę i środek przeciwko muchom, wtedy wszystkie inne środki pozostają
daleko w tyle.
Picaridin (KBR 3023)
Za:
Wynaleziony w 1998 r, zatwierdzony do użytku w USA w 2005 r.
Efektywny przeciwko komarom i kleszczom, bardziej skuteczny wobec much i much końskich niż DEET. Badania wykazały, że środki o stężeniu aktywnej substancji 20%
mogą pozostać skuteczne przez okres do 14 godzin przed komarami, 8 godzin dla much oraz much końskich.
Nie powoduje uszkodzeń po kontakcie z tkaninami z włókien syntetycznych lub pomalowanymi/lakierowanymi powierzchniami.
Przeciw:
Chociaż teoretycznie bezzapachowy to jednak wiele osób ma problem z zaakceptowaniem wydzielanego przez niego zapachu, zdarza się, że ludzie myślą o nim jak o
czymś odrażającym.
IR 3535 ester etylowy kwasu (N-n-butylo-)- N-acetylopropionowego
Za:
Używany w USA od 1999 r., sprzedawany w Europie we wczesnych latach 80-tych (znany jako Merck 3535) i w Azji, w latach 90-tych.
Efektywny przeciwko komarom, kleszczom, muchom końskim i zwykłym; potencjalnie także może odstraszać wszy, pszczoły i osy.
Zarejestrowany jako biopestycyd z EPA, co oznacza, że można go postrzegać jako produkt pochodzenia naturalnego, pomimo że jest on zrobiony z syntetycznych
substancji strukturalnie bazujących na naturalnie występujących aminokwasach (B-alanina). Wykazuje niższą toksyczność niż inne składniki aktywne.
Przeciw:
Niektórzy naukowcy uważają jego czas jego skuteczności jako nieprzewidywalny.
Może zniszczyć plastik, ale w tej kwestii jest daleko w tyle za DEET. EPA nie pozwoli aby był określany jako "nie szkodzący odzieży". IR 3535 powinien wywierać
na tworzywa sztuczne minimalny lub żaden wpływ gdy są one czyszczona wkrótce po kontakcie ze środkiem.
Mechaniczne środki odstraszające (produkty takie jak: spirale przeciwko komarom, urządzenia elektryczne przeciwko owadom itp.)
Za:
Substancje nie mają wpływu na skórę
Przeciw:
Poziom ochrony jest nieprzewidywalny i nieregularny.
Środki oparte na ziołowych formułach (składniki mieszczą się głównie w zakresie od oleju sojowego do oleju z geranium)
Za:
Efektywne przeciwko komarom i kleszczom
Zapach jest dużo mniej przykry niż w przypadku DEET
Przeciw:
Czas trwania i skuteczności jest nieprzewidywalny.
Olej z eukaliptusa
Za:
Efektywny przeciwko komarom, kleszczom i niektórym gatunkom much.
Nie wyrządza szkód po kontakcie ze sztucznymi włóknami lub powierzchniami.
Przeciw:
Ostry, charakterystyczny zapach.
Instrukcje zalecają aby stosowanie go na skórę odbywało się nie więcej niż dwa razy dziennie. Może to podrażnić wrażliwą skórę. W związku z powyższym nie zaleca
się wielokrotnego wykorzystania podczas długotrwałych wycieczek, takie jakimi są trasy wielodniowe.
Nie nadaje się do użytku przez dzieci poniżej 3 roku życia.
Czas skuteczności jest krótki (do 4, czasami 6 godzin).
Citronella - naturalny olej otrzymywany z suszonych traw
Za:
Używany w USA od 1948 roku. Jest nieznacznie skuteczny wobec komarów, kleszczy i niektórych much.
Przeciw:
Potencjalnie niepożądany zapach.
Może podrażniać wrażliwą skórę.
Istnieje lekkie zagrożenie, że poplami niektóre tkaniny.
Czas trwania skuteczności jest nieprzewidywalny, chociaż informacje podane na niektórych produktach twierdzą inaczej, optymistycznie może to być, do 6 godzin
ochrony.
Permetryna: Repelent dla tkanin
Za:
Używany w stanach zjednoczonych od 1979 roku. Efektywny przeciwko kleszczom, komarom, roztoczom i nawet ponad 50 innym gatunkom owadów.
Jedno użycie wystarcza na nawet do 12 prań szczególnie jeśli odzież prana jest ręcznie i suszona naturalnie, lub prana w pralce używając programu do prania
tkanin delikatnych.
Insect Shield®, który używa wyspecjalizowanego procesu ogrzewania aby wtopić woskopodobne cząsteczki permetryny we włókna odzieży, Twierdzą oni, że odzież może
wytrzymać do 70 prań. (jeśli chcemy polepszyć działalność środka sami możemy zaaplikować go na ubranie. Zawsze stosuj trochę więcej permetryny niż jest zalecane
w ulotce).
Nie plami ubrań, prawie nigdy nie podrażnia skóry.
Nie ma wpływu na właściwości wodoodporne ani techniczne odzieży.
Uznany za biodegradowalny; nie odkłada się w środowisku. W niektórych okolicznościach może zapobiegać stosowaniu miejscowych środków na owady, zwłaszcza wtedy,
gdy dotyczy to kleszczy.
Odstrasza owady; jako środek owadobójczy może zabić owady, które pozostają w kontakcie z ubraniami lub wszelkiego rodzaju siatkami, moskitierami.
Przeciw:
Unikaj spłukiwania permetryny w formie płynnej lub trzymania jej w zbiornikach na wodę. Natomiast kiedy jest sucha możesz prać odzież, na której została użyta,
bez obaw. Trzymaj płynną permetrynę z daleka od kotów. Kotom, które są w pobliżu tego środka nie stanie się krzywda tylko jeśli permetryna jest nałożona na
materiał i jest sucha. Psom nie zaszkodzi permetryna ani mokra, ani sucha. Permetryna, w rzeczywistości jest zarejestrowana do bezpośredniego stosowania na psy
(np. w celu usunięcia pcheł) i uważa się, że pozostaje ona skuteczna przez 2 tygodnie.
Można również używać permetryny na posłaniach zwierząt domowych do zwalczania kleszczy.
Zaplanuj sobie wszystko naprzód. Zastosuj permetryny do tkanin również z wyprzedzeniem aby umożliwić jej całkowite wyschnięcie przed założeniem lub użyciem ich.
Oraz, zgodnie z wcześniejszymi sugestiami, zawiesić elementy poddane działaniu permetryny w pomieszczeniach mieszkalnych w miejscach gdzie jest dużo insektów.
To może pełnić funkcję elektrycznego urządzenia przeciw owadom. Dlaczego nie wystarczy używać tylko środka na owady bezpośrednio na skórę pod odzieżą? W ten
sposób zmniejsza się skuteczność środka owadobójczego, owady nie są odstraszane w stopniu w jakim powinny być i tworzy się bariera z pary wodnej na skórze
(wyjaśnione w dalszej części tego artykułu). W związku z tym najlepiej jest używać ubrań nasączonych permetryną. W obszarach, na których owady są szczególnie
uciążliwe należy wziąć pod uwagę użycie permetryny na namioty, a nawet plecaki. Ponieważ te elementy są rzadko pranie, skuteczności permetryny nie powinna zostać
osłabiona.
